Promovimi i analizës, përfundimeve dhe rekomandimeve në konferencën përfundimtare më 15 prill në Shkup shënoi përfundimin e Projektit Rajonal “Forcimi i Llogaridhënies dhe Përgjigjeve të Ndjeshme ndaj Gjinive të Autoriteteve Lokale ndaj Krizave në 3 Vende”, i zbatuar nga tre organizata të shoqërisë civile: Shoqata e Grave Priroda-Bratunac, Bosnje dhe Hercegovinë; Shoqata e Rinisë Beçej-Beçej, Serbi; dhe Gazetarët për të Drejtat e Njeriut, Shkup – Maqedonia e Veriut. Projekti u realizua në 24 komunitete lokale/opština, nga 8 në secilin prej vendeve përfshirë në projekt.
Qëllimi i përgjithshëm i projektit ishte rritja e transparencës dhe llogaridhënies për barazinë gjinore dhe përgjigjet e ndjeshme ndaj gjinive të qeverisjeve lokale ndaj krizave dhe ndryshimeve klimatike në tre vende të Ballkanit Perëndimor.
Në Maqedoninë e Veriut, Shoqata e Gazetarëve për të Drejtat e Njeriut në Shkup zbatoi projektin në tetë komunat me zhvillim të vogël deri mesatar, nga një në secilën rajon planifikimi: Vinicë, Debar, Demir Kapija, Dojran, Jegunovc, Kratovë, Resen dhe Çuçer-Sandevë, në bashkëpunim me disa organizata të shoqërisë civile në këto komunitete lokale. Në këto komuna, organizatat partnere zhvilluan kërkime mbi ndikimin e krizës ekonomike në mundësitë e barabarta dhe barazinë gjinore.
Bazuar në analizën e kërkimeve dhe përfundimet dhe rekomandimet individuale e të përgjithshme të arritura, u krijua një platformë për veprim, me hapa të përcaktuar për fushata në secilin vend dhe në nivel rajonal.
Përfundimi i përgjithshëm nga analiza në të tre vendet dhe 24 komunat e përfshira është se të gjitha komunat përballen me probleme shumë të ngjashme: mungesë e informacionit të mjaftueshëm ndër qytetarët dhe mungesë besimi në autoritete; pjesëmarrje e pamjaftueshme e qytetarëve në proceset e vendimmarrjes, përmes debateve publike dhe transparencës në shpenzimet buxhetore; mbështetje e pamjaftueshme për gratë dhe të rinjtë; mekanizma të pa zhvilluar mirë për barazinë gjinore; mungesë mbështetjeje për grupet vulnerabël; dhe në shumicën e komunave mungesë e mundësive sociale dhe ekonomike, si dhe programeve për fuqizimin dhe mbështetjen e grave nga grupet vulnerabël dhe mungesë e përgjithshme e ndërgjegjësimit gjinor. Problemet shtesë lidhen me mungesën e infrastrukturës, infrastrukturës shëndetësore dhe shërbimeve sociale, të cilat përkeqësojnë më tej pozicionin e grave dhe grupeve vulnerabël; papunësinë, rritjen e varfërisë, pabarazinë dhe pabarazinë ekonomike. Në situata krize, gratë dhe personat e moshuar janë veçanërisht vulnerabël. Të gjitha këto probleme ndikojnë negativisht në proceset që kontribuojnë në llogaridhënien e qeverisë dhe përgjigjet gjinore të qeverisjeve lokale ndaj krizave, si dhe në procesin e buxhetimit të përgjegjshëm gjinor.
Bazuar në këto përfundime, rekomandimet që vlejnë për të tre vendet janë si më poshtë:
-
Duhet të rritet pjesëmarrja e grave dhe qytetarëve në përgjithësi në proceset e vendimmarrjes, të përmirësohet transparenca dhe informimi mbi proceset buxhetore, dhe të sigurohen burime financiare për mbështetjen e grupeve më vulnerabël.
-
Duhet të punohet për përmirësimin e infrastrukturës, infrastrukturës shëndetësore dhe shërbimeve sociale, si dhe për krijimin e strategjive të menaxhimit të krizave të ndjeshme ndaj gjinisë.
-
Ka nevojë për rritje të ndërgjegjësimit mbi proceset buxhetore dhe zhvillimin e programeve specifike për mbështetjen e grave, sidomos për fuqizimin ekonomik të grave në zonat rurale.
-
Duhet të bëhen investime sistematike në arsim, transparencë dhe zhvillimin e politikave që marrin parasysh nevojat specifike të grave dhe grupeve të tjera vulnerabël.
-
Duhet të integrohet perspektiva gjinore në të gjitha aspektet e planifikimit dhe buxhetimit komunal.
-
Duhet të futen kritere gjinore në ndarjen e buxhetit dhe të vazhdohet sensibilizimi i buxhetit të secilës komunë. Është e nevojshme një fushatë e gjerë informuese dhe edukative mbi konceptin dhe kuptimin e buxhetimit të përgjegjshëm gjinor.
-
Kërkohet një punë më transparente e administratës komunale (seanca publike dëgjimore dhe mekanizma të tjerë për pjesëmarrjen e qytetarëve).
-
Duhet të planifikohen burime për një përgjigje transparente dhe adekuate të qeverisjes lokale ndaj krizave.
-
Duhet të punohet në partneritete ndërmjet komunave dhe organizatave të shoqërisë civile që veprojnë brenda tyre, për të zgjidhur problemet e qytetarëve në mënyrë më efikase dhe efektive.
-
Duhet të punohet për miratimin ose ndryshimin e politikave lokale në përputhje me nevojat e grave dhe burrave në komunitetin lokal.
-
Kërkohet më shumë punë për avokimin e interesave të grupeve të margjinalizuara (të rinjtë, gratë, të moshuarit, personat me aftësi të kufizuara, të papunët, personat socialisht vulnerabël).
-
Duhet të realizohen fushata për themelimin dhe/ose funksionimin më efikas dhe transparent të institucioneve si institucionet shëndetësore, qendrat për punë sociale dhe zyrat e punësimit.
Projekti mbështetet financiarisht nga Agjencia Austriake për Zhvillim (ADA) dhe Agjencia Suedeze për Zhvillim Ndërkombëtar (Sida) brenda kornizës së projektit Gender Budget Watchdog Network II. Agjencia Austriake për Zhvillim (ADA), një njësi operuese e Bashkëpunimit Austriak për Zhvillim, është partneri kontraktues që mbështet këtë projekt, ndërsa Qendra për Kërkime dhe Hartim Politikash në Shkup është implementuesi kryesor i projektit.
Më shumë detaje për secilën komunë veç e veç, si dhe përfundimet dhe rekomandimet e përgjithshme mund të gjenden në analizën që është e disponueshme publikisht online në linkun më poshtë:
Analiza është në dispozicion edhe në gjuhën angleze në linkun:
