Komuniteti i praktikës me temën “Buxhetimi i Ndjeshëm Gjinor: Midis Praktikave të Dëshiruara dhe të Suksesshme për Rishpërndarjen e Financave Publike në Nivel Lokal, Kombëtar dhe Rajonal për Nevojat e Grave dhe Burrave” u organizua më 30 dhe 31 maj 2024 në Universitetin AUE-FON në Shkup. Ky aktivitet shënoi ngjarjen përmbyllëse të projektit “Përmes lenteve gjinore: vlerësimi i buxheteve dhe politikave, monitorimi i planëve lokale të veprimit për barazi gjinore”, të financuar nga Bashkimi Evropian dhe me mbështetje nga Rrjeti Mbikëqyrës i Buxhetimit Gjinor (GBWN), bashkëfinancuar nga ADA dhe SIDA.
Qëllimet e Komunitetit të Praktikës:
-
Të shqyrtojë dhe analizojë praktikat efektive të buxhetimit të ndjeshëm gjinor (BNJG) përmes rasteve studimore në nivel kombëtar, për të kuptuar më mirë strategjitë e suksesshme;
-
Të theksojë dhe ndajë zbatime të suksesshme të BNJG në nivel lokal si shembuj praktikë që mund të përsëriten në komunitete të tjera;
-
Të vlerësojë ndikimin dhe efektivitetin e iniciativave BNJG dhe auditimeve gjinore, duke theksuar rëndësinë e vlerësimit për përmirësimin e këtyre praktikave;
-
Të identifikojë sfidat e zakonshme në zbatimin e BNJG dhe të propozojë zgjidhje praktike në mënyrë bashkëpunuese;
-
Të eksplorojë dhe promovojë metodologji, mjete dhe teknologji inovatore për avancimin e praktikave BNJG, duke inkurajuar kreativitetin dhe modernizimin në këtë fushë.
Përmes këtyre objektivave, komuniteti synoi të ndërtojë një kuptim gjithëpërfshirës për praktikat e BNJG, të adresojë sfidat e zbatimit dhe të promovojë zgjidhje inovatore dhe praktika të mira.
Rrjeti Mbikëqyrës i Buxhetimit Gjinor, i cili përfshin rreth 100 organizata të shoqërisë civile në Ballkanin Perëndimor dhe Moldavi, bashkoi mbi 70 profesionistë, akademikë dhe aktivistë nga 15 vende në këtë komunitet të praktikës. Programi i konferencës u zhvillua përmes një thirrjeje për punime. Në total, u pranuan 16 abstrakte dhe një propozim për punëtori, duke paraqitur një gamë të gjerë temash dhe qasjesh.
Seanca Hapuese dhe Fjalimi Kryesor
Konferenca u hap me fjalime përshëndetëse nga znj. Irena Ivanova, Pika Fokale për Çështjet Gjinore nga Delegacioni i BE-së, dhe z. David Muckenhuber, Këshilltar dhe Shef i Zyrës në Ambasadën e Austrisë. Fjalimin kryesor e mbajti Angela O’Hagen, eksperte ndërkombëtare në zhvillimin gjinor, e cila paraqiti një përmbledhje të trendeve globale në BNJG. Ajo theksoi potencialin e BNJG për të promovuar barazinë gjinore përmes integrimit të perspektivës gjinore në politikat fiskale dhe proceset buxhetore.
O’Hagen theksoi se edhe pse të gjitha vendet e G20 kanë miratuar politika fiskale me fokus gjinor, instrumentet për zbatimin praktik të tyre në sistemet e menaxhimit të financave publike mbeten të pazhvilluara. Mesatarisht, niveli i praktikës së BNJG në vendet e G20 është i ulët, me më shumë përparim në përgatitjen e buxheteve sesa në zbatim, monitorim dhe auditim.
U paralajmërua gjithashtu për rrezikun e “avullimit” të fokusit mbi barazinë gjinore, sidomos në kontekste ku efikasiteti institucional ka përparësi mbi objektivat politike dhe sociale për çrrënjosjen e pabarazive strukturore për gratë. BNJG nuk duhet të reduktohet në një proces formal etiketimi të shpenzimeve, por të jetë pjesë përbërëse e vendimmarrjes strategjike për ndarjen e burimeve.
Dita e Parë – Strategjitë Kombëtare dhe Iniciativat Lokale
Pjesa e parë e ditës përfshiu panele dhe një punëtori praktike për BNJG në nivele kombëtare dhe lokale. Paneli “Strategjitë Kombëtare” u moderua nga Angela O’Hagen dhe përfshiu prezantime nga:
-
Jennifer Curtin (Zelanda e Re) – mbi përpjekjet për stabilizimin e BNJG në Aotearoa;
-
Elirjeta Beka (Kosovë) – mbi politikën tatimore të ndjeshme gjinore si instrument për barazi;
-
Mary Pyrgos (Qipro) – për rolin e Zyrës së Auditorit të Përgjithshëm në BNJG;
-
Merita Poni (Shqipëri) – për BNJG si mjet për barazi gjinore në politikat publike.
Paneli “Iniciativat Lokale” u drejtua nga Gloria Alarcón-García dhe përfshiu:
-
Prezantimin e përvojave nga Franca nga Aurélie Arquier dhe Claudy Vouhe;
-
Një rast bashkëpunimi në Spanjë ndërmjet Universitetit të Alicante dhe Komunës së Novelda (projekti BUDGET-IT);
-
Përvojat nga Maqedonia e Veriut nga Ljupka Trajanovska me shembuj nga komunat Tearcë, Çair dhe Radovish.
Dita u përmbyll me një punëtori praktike të drejtuar nga Elizabeth Hind dhe Samah Krirchah nga UK Women’s Budget Group, e cila ofroi pjesëmarrësve mjetet dhe qasjet më të mira për BNJG në nivel lokal.
Dita e Dytë – Vlerësimi i Ndikimit, Sfidat dhe Qasjet Inovatore
Dita e dytë nisi me panelin “Vlerësimi dhe Analiza e Ndikimit”, i moderuar nga Ana Marija Sikirić Simčić, ku:
-
Liljana Jonoski prezantoi vlerësimin e ndikimit të BNJG në komunitetet lokale;
-
Marija Risteska dhe Ivana Petriskova paraqitën një rast nga Ballkani Perëndimor dhe Moldavia mbi rolin e shoqërisë civile në mbajtjen e institucioneve përgjegjëse përmes veglave të BNJG;
-
Elena Kochoska ndau një raport mbi monitorimin e planeve lokale për barazi gjinore.
Paneli “Sfidat dhe Zgjidhjet” u drejtua nga Marija Risteska dhe përfshiu:
-
Një analizë të sinqertë nga Ana Marija Sikirić Simčić, Maja Grdinić dhe Petra Sinovčić mbi arsyet pse BNJG ende nuk është zbatuar plotësisht në Kroaci;
-
Daniela Collesi ndau përvojat nga Italia dhe ofroi ide praktike për zbatimin efektiv të BNJG në nivel shtetëror.
Në fund, paneli “Qasje Inovatore” theksoi metodologjitë dhe teknologjitë e reja për përparimin e BNJG:
-
Gloria Alarcón-García trajtoi ndikimin e infrastrukturës në mirëqenien subjektive nga perspektiva gjinore në BE;
-
Gulay Gunluk-Senesen prezantoi përmes Zoom ide për përfshirjen e investimeve në kornizat e BNJG;
-
Mersiha Jaskic dhe Alexandru Gribincea diskutuan rolin e fondeve të jashtme të BE-së për përmbushjen e angazhimeve për barazi gjinore.
